Samen de veerkracht van jongeren versterken:

De motiverende rol van leraren, ouders en hulpverleners

met Prof. Dr. Richard Ryan, grondlegger van de Zelf-Determinatie Theorie

Vrijdag 7 juli 2023, Gent

Leraren, ouders, zorgverleners, kortom ieder die bijdraagt tot de groei van jongeren, worstelt wel eens met motivationele uitdagingen. Het is niet vanzelfsprekend om jongeren duurzaam te motiveren én tegelijkertijd zorg te dragen voor je eigen motivatie en welbevinden.  Tijdens deze studiedag worden recente inzichten vanuit de Zelf-Determinatie Theorie, een sterk onderzochte motivatietheorie, door diverse keynote sprekers in binnen- en buitenland gedeeld. In de namiddag kan u kiezen tussen acht verschillende thematische sessies, waarbij concrete motiverende methodieken en trainingsprogramma’s worden voorgesteld en van reflecties voorzien door een praktijkgetuige.  We hebben de eer om Prof. Dr. Richard Ryan te verwelkomen, de grondlegger van de Zelf-Determinatie Theorie (Ryan & Deci, 2017) en wereldwijd één van de meest geciteerde onderzoekers binnen de psychologie. 

De dag bestaat uit een plenair gedeelte met diverse keynote lezingen in de voormiddag. In de namiddag worden er 8 parallelle thematische sessies georganiseerd, waarvan je er twee kan bijwonen. Op het einde van de dag sluiten we af met een plenair Q&A gedeelte waarbij er vragen en bezorgdheden met Prof. Dr. Richard Ryan en Prof. Dr. Maarten Vansteenkiste kunnen gedeeld worden. 


Inschrijvingen zijn afgelopen


👂 Voor wie? Voor diverse onderwijsactoren (leraren, directeurs, CLB-medewerkers), opvoedingsconsulenten, geïnteresseerde ouders, hulpverleners en onderzoekers

 

⏲️ Wanneer? Vrijdag 7 juli 2023 vanaf 8u30 tot 18u


📍 Waar? Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen, Henri Dunantlaan 2, 9000 Gent (zie verder voor meer info over mobiliteit)

🗣️ Taal? Engels en Nederlands

☑️ Inschrijving is verplicht (klik hier)

💸 Toegangsprijs is €120 (voor studenten en UGent personeelsleden €70)


Programma

Tijdstip Inhoud Voertaal
08.30 Onthaal
09.00 Verwelkoming en keynote Prof. Dr. Richard Ryan en Prof. Dr. Geneviève Mageau Engels
10.30 Koffiepauze
11.00 Keynote Prof. Dr. Maarten Vansteenkiste, Prof. Dr. Bart Soenens en Prof. Dr. Wim Beyers Nederlands
12.15 Lunch
13.15 Parallelle thematische sessie: reeks 1 Nederlands
14.25 Parallelle thematische sessie: reeks 2 Nederlands
15.25 Koffiepauze
15.45 Q&A met Prof. Dr. Richard Ryan en Prof. Dr. Maarten Vansteenkiste Engels
16.20 Slotwoord
16.30 Netwerkreceptie
18.00 Einde

Keynotes

Keynote 1: Supporting Motivation, Learning, Development, and Wellness: What Self-Determination Theory Tells Us

De betrokkenheid en het welbevinden van leerlingen op school en hun verantwoordelijkheidzin in de samenleving  worden sterk beïnvloed door de motiverende stijl van sleutelfiguren in hun omgeving, zoals ouders, leerkrachten en sportcoaches. Deze volwassenen kunnen de psychologische basisbehoeften van jongeren aan autonomie, competentie en verbondenheid, die essentieel zijn voor hun motivatie en gezonde ontwikkeling, ondersteunen dan wel ondermijnen. Gestoeld op de Zelf-Determinatie Theorie (ZDT) bespreekt Dr. Ryan in deze keynote illustratief onderzoek over de wijze waarop ouders en leerkrachten de betrokkenheid, het leerproces en sociaal en behulpzaam gedrag van jongeren effectief kunnen bevorderen. Hij zal ook recente interventiestudies bespreken die aantonen dat leraren op een succesvolle wijze kunnen getraind worden in het zich aanmeten van een meer autonomieondersteunende leraarstijl en zal andere toepassingen van de ZDT in klinische, sport- en virtuele contexten de revue laten passeren.

Prof. Dr. Richard M. Ryan is klinisch psycholoog en medeontwikkelaar van de Self-Determination Theory, een internationaal onderzochte theorie dat is toegepast op gebieden als kinderontwikkeling, onderwijs, werk, relaties, geneeskunde, sport en interculturele psychologie. Als auteur van meer dan 450 artikelen en boeken is Ryan de meest geciteerde psycholoog van dit moment. Hij heeft toespraken gehouden in meer dan 100 universiteiten wereldwijd, en ontving verschillende onderscheidingen. Dr. Ryan is momenteel professor aan het Institute for Positive Psychology and Education aan de Australian Catholic University, en professor aan de Ewha Womans University.

Keynote 2: Evaluating the Efficacy of the How-to Parenting Program: Results from a Randomized Controlled trial (RCT)

De Zelf-Determinatie Theorie stelt dat ouderlijke relationele steun, structuur en autonomieondersteuning, door hun positieve invloed op de psychologische basisbehoeften, essentieel zijn voor de ontwikkeling en het mentaal welzijn van kinderen.  Het kan voor ouders echter een hele uitdaging zijn om zo’n behoefteondersteunende omgeving op dagelijkse basis te bieden. "How to Talk so Kids will Listen & Listen so Kids will Talk" is een universeel opvoedingsprogramma dat ouders behoefteondersteunende opvoedingsvaardigheden wil bijbrengen.  Om de effectiviteit van dit veelbelovende programma te beoordelen, werd een opvoedingsinterventie opgezet met voor- en nametingen, tot 12 maanden na het beeindigen van het programma. De kerncomponenten en resultaten van deze interventie worden tijdens deze keynote besproken.

Prof. Dr. Geneviève Mageau is expert op het gebied van autonomieondersteuning in hiërarchische relaties. Zij is hoogleraar aan de afdeling psychologie van de Universiteit van Montreal, directeur van het onderzoekslaboratorium voor autonomieondersteuning en mededirecteur van het How to Project, dat tot doel heeft de effecten te evalueren van het opvoedingsprogramma "How to talk so kids will listen & how to listen so kids will talk". Dit programma leert ouders hoe zij hun kinderen een duidelijke en consistente structuur kunnen bieden, terwijl zij hun autonomie ondersteunen en een warme interpersoonlijke relatie onderhouden.

Keynote 3: Het ABC als gids voor de ondersteuning van de groei en veerkracht van jongeren, maar ook van ouders en leraren

Binnen de Zelf -Determinatie Theorie worden de psychologische basisbehoeftes aan Autonomie, verBondenheid en Competentie (ABC) naar voren geschoven als cruciale ingrediënten voor de motivatie, groei en veerkracht van jongeren.  In deze keynote introduceren we een motiverend leraar- en opvoedingskompas dat leraren en ouders concrete inzichten en handvatten biedt hoe ze de ABC-behoeftes van jongeren kunnen ondersteunen. Echter, ook leraren en ouders verdienen onze aandacht. Ook zij beschikken immers over psychologische basisbehoeftes. Inzetten op het ABC van leraren en ouders voorspelt niet enkel een meer motiverende interactiestijl, maar vormt tevens een nobel en waardevol doel op zich.  Het ABC kan dan ook fungeren als een rode draad in de begeleiding van jongeren, maar ook in de ondersteuning van leraren en ouders.

Prof. Dr. Bart Soenens, Prof. Dr. Wim Beyers en Prof. Dr. Maarten Vansteenkiste (van links naar rechts op de foto) staan aan het hoofd van de onderzoeksgroep Ontwikkelingspsychologie binnen de vakgroep Ontwikkelings-, Persoonlijkheids- en Sociale Psychologie aan de faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen in universiteit Gent. Ze zijn expert op verscheidene onderzoeksdomeinen, zoals ontwikkelings- en motivatiepsychologie. 


Thematische sessies

Alle sessies worden in het Nederlands gegeven en duren telkens één uur (sessie + getuigenis uit de praktijk + discussie). Je zal bij het inschrijven gevraagd worden om twee sessies aan te duiden die je wil volgen.

1. Behoeftevormgeving bij jongeren: hoe kunnen jongeren hun veerkracht versterken?

Behoeftevormgeving is een belangrijke vaardigheid, die bijdraagt tot de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Behoeftevormgeving houdt in dat je je bewust bent van de activiteiten, contexten en personen, die je toelaten om je behoefte aan autonomie, verbondenheid en competentie optimaal vervuld te krijgen en dat je zélf pro-actief actie onderneemt om deze behoeften te vervullen. In deze sessie bespreken we de effecten van behoeftevormgeving op het mentale welbevinden, slaap en sociale media gebruik. We laten je interactief kennis maken met LifeCraft, een online training die je capaciteit tot behoeftevormgeving beoogt te versterken.  In deze sessie beantwoorden we vragen zoals:

  • Wat betekent het concreet om in te zetten op je eigen ABC?
  • Welke voordelen plukken jongeren en volwassen van zo’n ABC-vormgeving?
  • Hoe kunnen dergelijke online trainingsprogramma’s ingezet worden in de praktijk?

Sprekers: Daphne van den Bogaard en Marlies Van de Casteele 

Praktijkgetuige: Valérie Van Hees

2. Hoe kunnen we kinderen helpen om met hun emoties om te gaan?

De adolescentie staat bekend als een ontwikkelingsperiode waarin jongeren zowel meer  negatieve emoties ervaren als meer emotioneel wispelturig worden. Deze emotionele schommelinngen kunnen voor heftige discussie zorgen, waarbij ouders niet steeds goed weten hoe er mee om te gaan. Helpt het bijvoorbeeld om geduldig te zijn tot de hormonen zijn ‘uitgeraasd’?  Kunnen we beter kort op de bal spelen door de emotionele lading van gebeurtenissen te ontmijnen om zo erger te voorkomen? En wat te doen als jongeren zich hullen in stilzwijgen? In deze sessie bespreken we een trainingsprogramma dat ouders ondersteunt in het omgaan met de emoties van hun tieners. We beantwoorden vragen zoals:

  • Wat zijn realistische verwachtingen inzake de mogelijkheden van kinderen en jongeren om hun emoties te hanteren?
  • Welke ouderlijke vaardigheden zijn belangrijk om op een veerkrachtige wijze te reageren in emotioneel belastende situaties?
  • Hoe blijf je als ouder zelf overeind in zo’n situaties?

Sprekers: Dr. Elien Mabbe en Nathalie Coorevits

Praktijkgetuige: Anky De Frangh

3. Hoe kunnen we onszelf motiveren?

Niet alles wat we doen in het leven is leuk, boeiend, laat staan fascinerend. Sommige zaken zijn ronduit vervelend. Voor zo’n activiteiten moeten we onszelf opladen om de taak tot een goed einde te brengen. Terwijl voorgaand onderzoek vooral naging hoe leraren en ouders de motivatie van leerlingen kunnen versterken, staan we in deze sessie stil bij de vraag hoe jongeren (en bij uitbreiding ouders en leraren) zichzelf kunnen motiveren. We beantwoorden vragen zoals:

  • Wat betekent het om je zelf te motiveren?
  • Bestaan er meer efficiënte en dus wenselijke zelf-motivatie strategieën?
  • Hoe kan je in een training deze vaardigheid tot zelfmotivatie versterken?

We bespreken recent experimenteel en longitudinaal onderzoek rond het thema zelf-motivatie en laten een praktijkgetuige reflecteren over de vraag hoe dit thema aandacht kan krijgen in de begeleiding van leerlingen.

Sprekers: Joachim Waterschoot en Prof. Dr. Maarten Vansteenkiste

4. ABC-groeigesprekken: een duik onder de waterlijn!

In deze workshop, gebaseerd op de Zelf-Determinatie Theorie, leren we je via ABC-groeigesprekken een duik nemen onder de waterlijn. We leren hoe ABC-behoeften (onder de waterlijn) van kinderen en jongeren een invloed hebben op het zichtbare gedrag (boven de waterlijn). Want wanneer kinderen en jongeren het gevoel hebben dat ze zichzelf kunnen zijn (Autonomie), dat ze goede relaties kunnen opbouwen met anderen (verBondenheid), en dat ze zich verder kunnen ontwikkelen (Competentie), dan zitten ze boordevol energie en kunnen ze (leer-)moeilijkheden gemakkelijker het hoofd bieden. Tijdens deze interactieve workshop:

  • ontdek je ervaringsgericht de kracht van ABC-groeigesprekken
  • leer je obstakels en hulpbronnen voor ABC-bevrediging bij kinderen en jongeren te identificeren
  • krijg je handvatten aangereikt om samen met kinderen/jongeren op zoek te gaan naar wat ze nodig hebben om hun ABC gevoed te weten.

Deze groeigesprekken kan je onmiddellijk inzetten in je dagdagelijkse praktijk. Zo creëer je een (psychologisch) veilige en stimulerende (leer)omgeving. Wie duikt er mee?

Sprekers: Julie Rosseel en Femke Decoster

5. Schoolleiders van morgen: groei bevorderen vanuit een ABC-mindset

Je wil als leidinggevende zoveel mogelijk uit je medewerkers en je team halen? Je wil dat ze groeien in zelfvertrouwen en durf, en dat ze spontaan (meer) verantwoordelijkheid opnemen? Kortom, je wil je medewerkers op een duurzame wijze motiveren zonder voortdurend achter hun veren te moeten zitten? In deze workshop maak je kennis met de motor van duurzame werkmotivatie en de rol die leidinggevenden kunnen spelen in het creëren van een motiverende werk- en leeromgeving. Motiverend leiderschap vormt immers de sleutel tot een beter welzijn én betere resultaten. Via interactieve oefeningen en praktijkvoorbeelden wordt het impetus360 leiderschapsmodel aangereikt als een praktisch kompas dat leidinggevenden kan helpen om dynamieken op de werkvloer beter te begrijpen en concrete handvatten kan bieden om de werk-goesting bij medewerkers aan te wakkeren. Zo kan jij als leidinggevende mee het verschil maken.

Sprekers: Kim Viane en Hanneke Craemers

6. Overbeschermend opvoeden. Helikopterouders: tussen fabels en feiten

‘Ben je een helikopter- of luizenmoeder: welk type mama ben jij?’ (Libelle mama, 2021). Als ouder word je al snel in een hokje geduwd door de maatschappij. Je moet als ouder betrokken zijn in het leven van je kind, maar als je overdrijft, ben je overbeschermend of een helikopterouder. Reeds enkele jaren is overbeschermend opvoeden een brandend actueel en veelbesproken thema. Bovendien worden er vaak sterke uitspraken gedaan over dergelijke opvoedingsstijl. Er wordt geclaimd dat overbeschermend opvoeden erg in de lift zit en dat deze opvoedingsstijl broeikaskinderen creëert die net als een tropische plant enorm kwetsbaar zijn bij veranderende omstandigheden. Vanuit de wetenschappelijke literatuur weten we echter dat wat er geschreven wordt door de media niet altijd accuraat is. In deze sessie onderscheiden we fabels van feiten en bieden we op de volgende vragen een antwoord vanuit de wetenschappelijke literatuur:

  • Wat is een overbeschermende opvoedingsstijl?
  • Wat onderscheidt betrokken ouders van overbeschermende ouders?
  • Wat zorgt ervoor dat ouders op een overbeschermende stijl terugvallen?
  • Komt overbeschermend opvoeden meer voor dan vroeger?
  • Hoe ernstig en universeel zijn de gevolgen van een overbeschermende stijl?

Sprekers: Dr. Nele Flamant en Prof. Dr. Bart Soenens

Praktijkgetuige: Klaar Hammenecker

7. De kracht van (non-)verbale communicatie in de ontwikkeling en het welzijn van je kind

Communiceren met een kind of leerling, je doet het zo frequent dat je misschien niet altijd (meer) bewust stilstaat bij de wijze waarop je met hen praat. In deze workshop gaan we dieper in op wat een autonomieondersteunende en controlerende communicatiestijl inhoudt en wat de impact daarvan is op de ontwikkeling en het welzijn van jongeren en leerlingen. Daarbij zoomen we in op zowel verbale als non-verbale aspecten van communicatie en geven we aan de hand van concrete oefeningen een inzicht in je communicatiestijl. De volgende vragen komen aan bod in deze sessie:

  • Welk woordgebruik is motiverend en welk meer demotiverend?
  • Op welke manier speelt je intonatie een rol in het motiveren van anderen?
  • Kunnen jonge kinderen reeds het verschil in communicatiestijl opmerken?

Een praktijkgetuige duidt aan de hand van een persoonlijke getuigenis het belang van communicatie in de ouder-kind interactie verder duidt.

Sprekers: Lowie Bradt en Berdien Vrijders

Praktijkgetuige: Ilse De Block

8. Jongeren ondersteunen in het opbouwen van hun identiteit en het vinden van een passende studie.

Elk jaar maken duizenden jongeren in Vlaanderen de overstap naar het hoger onderwijs. Dit blijkt echter niet voor iedereen even succesvol, gezien 12% van de studenten het hoger onderwijs tijdens of na het eerste jaar verlaat zonder diploma (Statistiek Vlaanderen, 2021). Een belangrijke factor die het studiesucces voorspelt is hoe jongeren tot die studiekeuze komen (Germeijs & Verschueren, 2007). Terwijl sommige jongeren blijven vasthangen  in het nadenken over de verschillende opties , lukt het andere jongeren wel om na grondige exploratie tot een goed gefundeerde studiekeuze te komen. Hierin kan de context een belangrijke rol spelen. Jongeren maken de studiekeuze namelijk niet alleen, ze doen dit samen met ouders, leerkrachten en CLB-medewerkers als klankbord (Dietrich & Kracke, 2009). Maar hoe bied je als context optimale ondersteuning bij het studiekeuzeproces van jongeren?  Blijf je beter wat aan de zijlijn staan zodat jongeren hun eigen pad kunnen kiezen of neem je beter een sturende rol in omdat het over een belangrijke toekomstkeuze gaat? Deze sessie gaat na op welke manier de context de identiteit van jongeren in het algemeen en het studiekeuzeproces specifiek kunnen ondersteunen, zowel op scharniermomenten tijdens het middelbaar onderwijs als in de overgang naar het hoger onderwijs.

Sprekers: Branko Vermote en Dr. Beatrijs Vandenkerckhove

Praktijkgetuige: Kris Van Den Bossche


Mobiliteit

Adres

Henri Dunantlaan 2, 9000 Gent

Openbaar vervoer

Trein: afstappen in Gent Sint-Pieters

Tram: Tram 2 (halte Gent Bernard Spaelaan), 7 minuten lopen van de faculteit

Bus: bus 9

Fiets

Er is een uitgebreide fietsparking aan het gebouw ter beschikking.

Parkeren

Er is mogelijkheid tot parkeren onder de faculteit (gratis). De ingang bevindt zich rechts van het gebouw (zie gele pijl)

Indien vol is er voldoende parkeermogelijkheid in de straten rondom de faculteit.


Contact

Heb je nog vragen of opmerkingen? Contacteer ons gerust via onderstaand formulier.